|
Бадр аҳлидан эканлиги иллат қилиб келтириляпти», деб айтиш нотўғри. Чунки бу насс гарчи иллатлашни ифодалаб келган бўлса-да ва иллатлик мазмуни тушуниладиган тарзда келтирилган бўлса-да бироқ Аҳмаднинг Фурот ибн Ҳайён ҳақида у мусулмон бўлгани учун ундан қатл қилиш ҳукми олиб ташлангани тўғрисида ривоят қилган ҳадиси бу ҳадисдан иллатлик мазмунини йўқ қилади ва уни воқенинг васфига айлантиради. Чунки Фурот ибн Ҳайён Бадр аҳлидан эмас эди. «Абу Довуд ривоятидаги Фурот ибн Ҳайён ҳақидаги ҳадис иснодида Абу Ҳаммом Даллол Муҳаммад ибн Муҳаббаб бор, унинг Суфён Саврийдан ривоят қилган ҳадиси ҳужжат қилинмайди», деб айтилмайди. Чунки Аҳмад ривоятида бу ҳадисни Суфёндан Бишр ибн Сарий Басрий ривоят қилган. У эса ҳадисини ҳужжат қилишга Бухорий ва Муслим иттифоқ қилган кишилардандир. Демак бу ҳадис собит бўлиб, уни ҳужжат қилинади ва у мусулмон жосус қатл қилинмаслигига, балки қози ёки халифа қандай раъй билдирса шу раъйга мувофиқ ҳибсга олиниши ёки бошқа нарса билан жазоланишига далилдир.
Буларнинг барчаси уруш ҳолатидаги кофир душман фойдасига мусулмонлар ва зиммийларга қарши жосуслик қилиш ҳақида эди. Аммо уруш ҳолатидаги кофир фойдасига эмас, балки шунчаки жосуслик қилиш учун ёки мусулмонлар фойдасига ёки давлат фойдасига мусулмонлар ортидан жосуслик қилишга келсак, у гарчи ҳаром бўлса-да, лекин шариат бу гуноҳ учун бериладиган бир муайян жазони белгилаб бермаган. Демак унинг жазоси таъзир бериш бўлади.
268-бет
Бетлар: 246 247 248 249 250 251 252 253 254 255 256 257 258 259 260 261 262 263 264 265 266 267 268 269 270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280 281 282 283 284 285 286 287 288 289 290 291 292 293 294 295 296 297 298 299 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 310 311 312 313 314 315 316 317 318 319 320 321 322 323 324 325 326 327 328 329 330 331 332 333 334 335 336 337 338 339 340 341 342 343 344 345 346 347 348 349 350 351 352 353 354 355 356 357 358 359 360 361 362 363 364 365 366 367 368 369 370 371 372 373 374 375 376 377 378 379 380 381 382 383 384 385 386 387 388 389 390 391 392 393 394 395 396 397 398 399 400 401 402 403 404 405 406 407 408 409 410 411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434